Istotą kultu chrześcijańskiego jest pełnienie woli Bożej. Potwierdził to Pan Jezus, mówiąc: „Nie każdy, który Mi mówi: «Panie, Panie!», wejdzie do królestwa niebieskiego, lecz ten, kto spełnia wolę mojego Ojca, który jest w niebie” (Mt 7, 21). Podobnie jest z kultem maryjnym. Jego istotą jest pełnienie woli Bożej, czyli życie zgodne z Bożymi przykazaniami. Wszelkie formy modlitwy i inne akty pobożności mają nas prowadzić do tego, co najważniejsze: do świętości życia, do oddawania Panu Bogu chwały przez nasze dobre działania, zgodnie ze słowami Zbawiciela: „Tak niech świeci wasze światło przed ludźmi, aby widzieli wasze dobre uczynki i chwalili Ojca waszego, który jest w niebie” (Mt 5, 16).
Kardynał Wyszyński wiedział, jak ważne są modlitewne formy kultu maryjnego, ale miał też świadomość, że przyniosą one swój właściwy skutek dopiero wtedy, gdy przełożą się na praktyczne życie w stanie łaski uświęcającej, zarówno poszczególnych ludzi, jak i całego narodu. Dlatego w całej swej posłudze pasterskiej nieustannie przypominał, że najlepiej uczcimy Matkę Bożę, gdy będziemy czynić to, czego uczy nas Jej Syn (por. J 2, 5). Stąd Jasnogórskie Śluby Narodu z 1956 r. stały się zobowiązaniem złożonym Panu Bogu przez pośrednictwo Królowej Polski do wierności Ewangelii, Krzyżowi i Kościołowi, czyli do życia zgodnego z Bożymi przykazaniami.
By zrealizować te śluby i dobrze się przygotować do dziękczynienia za 1000 lat wiary katolickiej w Polsce, Prymas Tysiąclecia ułożył konkretny program duszpasterski w formie 9-letniej nowenny, nazwanej Wielką Nowenną przed Milenium Chrztu Polski. Poszczególne lata nowenny były w praktyce poświęcone zgłębianiu kolejnych zobowiązań zawartych w Ślubach Jasnogórskich i wcielaniu ich w życie, a wśród nich były: troska o życie w łasce uświęcającej, obrona życia nienarodzonych, troska o rodzinę i młodzież, troska o sprawiedliwość społeczną, walka z narodowymi wadami i szerzenie kultu Matki Bożej Królowej Polski.
Program Wielkiej Nowenny stał się więc w praktyce programem moralnej odnowy narodu. Sprawił, że kult maryjny został ukazany w najpiękniejszej i jednocześnie najbardziej wymagającej perspektywie: jako życie zgodne z Ewangelią i naśladowanie cnót Najświętszej Maryi Panny. Ten nowennowy wysiłek pasterzy Kościoła i całego narodu został wysłuchany przez Bożą Opatrzność i przyniósł błogosławione owoce, głównie w postaci zachowania skarbu świętej wiary w trudnym czasie walki z Kościołem.
