Reklama

Niedziela Przemyska

Żandarmi zapukali nocą

Grób sług Bożych Ulmów

Paweł Bugira

Grób sług Bożych Ulmów

„Dzieci wołały rodziców, a rodzice byli już rozstrzelani” - relacjonowali świadkowie. Nie wiemy, czy 24 marca 1944 r. był tak słoneczny jak tegoroczny. Pewne jest jednak, że w oddalonej o kilkanaście kilometrów od Łańcuta Markowej, mówiło się o jednym - okrutnym mordzie na rodzinie Ulmów i ukrywanych przez nich Żydach. W sumie zginęło 17 osób

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Józef Ulma urodził się w 1900 r., jego żona Wiktoria Niemczak była 12 lat młodsza. Ślub wzięli w 1935 r. Wiemy, że Józef, jak większość mieszkańców wioski, był przywiązany do tradycji i wiary katolickiej, angażował się w m.in. w Katolickim Stowarzyszeniu Młodzieży. Nie przeszkadzało mu to jednak w byciu nowoczesnym i postępowym człowiekiem, który w swoim gospodarstwie chętnie stosował różne nowinki techniczne. Jego pasją była fotografia.
Rodzinne szczęście i spokój zakłóciła II wojna światowa. Mimo tego, Ulmowie z nadzieją patrzyli w przyszłość. Wiosną 1944 r. miało się urodzić ich siódme dziecko. 2,5 roku wcześniej Niemcy wydali przepisy, na mocy których każdy, kto pomagał Żydom, miał stracić życie. Wielu markowian, choć obawa o własne życie na pewno im towarzyszyła, postanowiło chronić również życie prześladowanych. Największe mordy na Żydach miały miejsce w połowie 1942 r., a miejsce egzekucji było widoczne z domu Ulmów. Dali jednak schronienie ośmiu Żydom: rodzinie Goldmanów i Szallów. Ktoś jednak zdradził - prawdopodobnie granatowy policjant z Łańcuta.

Żeby nie było kłopotu

Reklama

Ok. 4 nad ranem 24 marca do drzwi Ulmów zapukali niemieccy żandarmi. Żydzi zostali zastrzeleni w środku, Polaków wyprowadzono na zewnątrz. Najpierw zginęli rodzice. Niemcy przez chwilę zastanawiali się, co zrobić z dziećmi, ale zdecydowali o ich rozstrzelaniu. Wszystkiemu mieli się przyglądać furmani, aby widzieli „jak giną polskie świnie, które przechowują Żydów”.
- Dzieci wołały rodziców, a rodzice byli już rozstrzelani - relacjonowali świadkowie tragicznego wydarzenia. Jak się okazało, w trakcie mordu Wiktoria zaczęła rodzić i na świat wydostała się już główka i klatka piersiowa dziecka.
- Na posesję przybył wezwany sołtys Markowej. Zapytał dowódcę, dlaczego zginęły także dzieci. Ten odpowiedział cynicznie: „Żeby nie było z nimi kłopotu” - opowiada pochodzący z Markowej dr Mateusz Szpytma, historyk krakowskiego oddziału IPN, dalszy krewny Ulmów.
Tragiczne wydarzenia od kilkunastu lat są w Markowej upamiętniane co roku. 10 lat temu odsłonięto pomnik przypominający heroiczność rodziny Ulmów, a w październiku 2013 r. w Markowej ruszyła budowa Muzeum Polaków ratujących Żydów im. Rodziny Ulmów.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

To nie jest bez znaczenia

Abp Józef Michalik podczas Mszy św. w 70. rocznicę śmierci Ulmów stwierdził, że ich rodzina pokazuje współczesnym ludziom „potrzebę braterskiego kontaktu z bliźnimi, z sąsiadami, z tymi, którzy są w naszym otoczeniu, większego zaufania do siebie, bo dzisiaj egoizm pożera ludzi”. - Ta rodzina i te wydarzenia sprzed 70 lat pokazują rzecz niezwykle piękną, która jest piękną kartą naszej wioski, parafii. Trzeba, żeby była ona piękną kartą wszystkich wiosek. To nie jest rzecz bez znaczenia, że w Markowej przechowano kilkanaścioro Żydów - mówił Metropolita Przemyski.
Hierarcha uznał, że jeśli Polska ma być ojczyzną szlachetnych ludzi, musi na wszystkich poziomach wykazywać przywiązanie do tego, co związane z tradycją, wiarą, moralnością i kulturą staropolską. - To przywiązanie do polskiej ziemi widać u rodziny Ulmów. Oszczędzali, zbierali pieniądze, żeby pomnożyć majątek - mówił abp Michalik. Metropolita Przemyski radził, aby w sytuacjach, gdy konieczna jest emigracja, wyjeżdżać całą rodziną, a nie zostawiać współmałżonka i dzieci. - Razem budujmy przyszłość, razem znośmy trud. Po to się złączyliśmy - mówił abp Michalik.
Proboszcz parafii Markowa ks. Stanisław Ruszała witając zebranych na uroczystej Mszy św., stwierdził, że zachowanie rodziny Ulmów to szczególne świadectwo wobec mieszkających w sąsiedztwie Żydów, pozbawionych wówczas wszelkich praw. - Rodzina wypełniła to zadanie mimo rozmaitych ostrzeżeń, że to niebezpieczne. Ale przecież nie można zamknąć drzwi, kiedy jest otwarte serce i gotowość do służby - mówił.

Są uzdrowienia

W rozmowie ks. Ruszała dodał, że kult Sług Bożych rodziny Ulmów w parafii jest żywy przede wszystkim przez zanoszone za ich wstawiennictwem modlitwy oraz modlitwy o ich beatyfikację. Proboszcz przyznał, że dociera do niego wiele świadectw otrzymanych łask za orędownictwem męczenników z Markowej. Jednym z nich był przypadek młodego studenta z Ropczyc.
- Miał trudności z kolanem, była już wyznaczona operacja. Jego mama dostała obrazek z modlitwą do Sług Bożych rodziny Ulmów. Razem modlili się bardzo gorąco i okazało się, że żadne chirurgiczne działanie nie było potrzebne. Noga przestała boleć - opowiada ks. Ruszała.
List na tę uroczystość nadesłał również naczelny rabin Polski Michael Schudrich. „Słów brakuje, by wyrazić wzbierający w sercu ból i gniew, na wspomnienie tych wydarzeń. Nie zostawajmy jednak z naszym bólem i gniewem. Idźmy za przykładem zostawionym nam przez Ulmów, tego właśnie Bóg oczekuje od nas i tego powinniśmy oczekiwać od siebie nawzajem. Pamiętać o człowieku w potrzebie to najwspanialszy pomnik, jaki możemy im zbudować” - napisał.
Teść Urszuli Niemczak był bratem Wiktorii. Kobieta mieszka obecnie w miejscu, gdzie ponad 100 lat temu urodziła się Sługa Boża. - Jesteśmy dumni ze swoich przodków. Uważam, że najlepiej pamięć o nich możemy pielęgnować czynem. Rodzina Ulmów jest perłą ziemi markowskiej. Śp. ks. Stanisław Leja był bardzo oddany sprawie ich procesu beatyfikacyjnego. Musimy tę historię pielęgnować - mówi pani Urszula.
W 1995 r. Józef i Wiktoria Ulmowie zostali uhonorowani tytułem „Sprawiedliwi wśród Narodów Świata”. Proces beatyfikacyjny rodziny Ulmów na etapie diecezjalnym zakończył się w 2008 r. W 2011 r. wszystkie dokumenty trafiły do Watykanu.

Podziel się:

Oceń:

2014-04-11 14:14

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

Wiem, że to Bóg mnie uratował

Niedziela Ogólnopolska 11/2018, str. 14-15

Arturo
Dreifinger
z ks. Ireneuszem
Skubisiem
na dziedzińcu
redakcji
„Niedzieli”,
2006 r.

Mateusz Banaszkiewicz

Arturo Dreifinger z ks. Ireneuszem Skubisiem na dziedzińcu redakcji „Niedzieli”, 2006 r.

W 2006 r. redakcję „Niedzieli” odwiedził Arturo Dreifinger, Żyd mieszkający w Argentynie. Jak się okazało, w czasie II wojny światowej życie uratował mu m.in. ks. Antoni Marchewka, późniejszy redaktor naczelny „Niedzieli”. Po latach przybył z Argentyny do Polski, aby przejść śladami swego dzieciństwa.

Więcej ...

Incydent z udziałem prezydenta Nawrockiego w USA. Przebieraniec chciał zakłócić Mszę św.

2025-09-22 17:30

PAP/Leszek Szymański

Prezydent Karol Nawrocki wraz małżonką Martą w niedzielę uczestniczył w uroczystościach w Narodowym Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej w Doylestown, w stanie Pensylwania. Podczas Mszy św. doszło do incydentu.

Więcej ...

Niezwykła przyjaciółka Ojca Pio

2025-09-22 19:37

Grafika Studio Serafin

Pragnienie śmierci znalazło poczesne miejsce w duchowości Ojca Pio. Nie było ono wyrazem ucieczki od cierpienia czy rozpaczy, lecz dojrzałą tęsknotą za pełnym zjednoczeniem z Bogiem. Myśl o jej bliskim nadejściu nie tylko Stygmatyka nie przerażała, lecz przeciwnie, nieodparcie pociągała...

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Nowenna do św. Ojca Pio

Wiara

Nowenna do św. Ojca Pio

Słowo Twoje jest prawdą

Wiara

Słowo Twoje jest prawdą

Erika Kirk: “Ojcze, przebacz im, bo nie wiedzą, co...

Wiadomości

Erika Kirk: “Ojcze, przebacz im, bo nie wiedzą, co...

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Wiara

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Tragedia w USA. Nie żyją polscy żołnierze

Wiadomości

Tragedia w USA. Nie żyją polscy żołnierze

A jednak małżeństwo górą! Papież mówi „stop”...

Felietony

A jednak małżeństwo górą! Papież mówi „stop”...

PILNE! Powtórzył się cud św. Januarego

Wiara

PILNE! Powtórzył się cud św. Januarego

Uczestnicy popularnego tanecznego programu w żenujący...

Wiadomości

Uczestnicy popularnego tanecznego programu w żenujący...

Pismo Święte podkreśla potrzebę uczciwości

Wiara

Pismo Święte podkreśla potrzebę uczciwości