Reklama

Kultura

550 lat temu urodził się Michał Anioł - renesansowy geniusz

Michał Anioł Buonarroti

Daniele da Volterra/commons.wikimedia.org

Michał Anioł Buonarroti

W ciągu siedmiu dekad dokonał niezliczonych osiągnięć jako artysta. Dożył prawie 89 lat. 550 lat temu, 6 marca 1475 roku, urodził się renesansowy geniusz Michał Anioł Buonarroti - malarz, rzeźbiarz, architekt i poeta. Pesymista o nieposkromionym wigorze twórczym, wolnomyśliciel, a jednocześnie głęboko uduchowiony poeta.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Wbrew sprzeciwom ojca, Michał Anioł został uczniem malarza Domenico Ghirlandaio (1449-1494) w wieku 13 lat. U niego nauczył się techniki malowania fresków. Jego talent, zapał i odrobina szczęścia wkrótce zaprowadziły go do florenckiej szkoły dworskiej. Wyrafinowana edukacja Medyceuszy, która osiągnęła swój intelektualny szczyt pod rządami Wawrzyńca Wspaniałego, wywarła głęboki wpływ na młodego Michała Anioła. Od 1491 r. potajemnie podjął studia anatomiczne nad zwłokami - co w tamtych czasach było nadal surowo zabronione, ale przyniosło mu nieoceniony dar w przedstawianiu ludzkiego ciała.

mat. prasowy

Mroczne przeczucia

Lata terminowania we florenckim Elysium sztuki nie trwały jednak długo. Wkrótce po śmierci Wawrzyńca Michał Anioł Wyjechał do Bolonii. Po powrocie do Florencji charakter miasta całkowicie się zmienił. Kaznodzieja pokutny Girolamo Savonarola trzymał je w uścisku religijnej pogardy dla tego świata i ostrzeżeń przed czasami ostatecznymi, co wywarło również głębokie wrażenie na Michale Aniele. Nie było tam wiele miejsca dla świata sztuki, więc podążył do Rzymu.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Niezwykle burzliwe doświadczenia jego wczesnych lat we Florencji, w połączeniu z jego już impulsywną naturą, dały początek bardzo owocnemu kontrastowi w Michale Aniele: libertynizm szkoły Medyceuszy i pobożna pokuta nawróconych wyzwoliły w nim energię, by przeciwstawić się obowiązującym konwencjom w sztuce, a nawet woli swoich mecenasów. Niesforna, nadludzka siła postaci Michała Anioła wprowadza nieporządek i dynamizm tam, gdzie klasyczna kompozycja toskańskiego renesansu wciąż wymagała uporządkowanego spokoju.

Miasto papieży stało się drugim miejscem przeznaczenia Michała Anioła. To tutaj stworzył swoje najważniejsze dzieła, oprócz monumentalnego Dawida we Florencji (1504) i architektonicznego projektu Kaplicy Medyceuszów (1524-1533). Choć z wykształcenia był malarzem to coraz bardziej pociągała go rzeźba. Podobnie jak w przypadku Dawida, którego stworzył z ogromnego bloku marmuru, który został już wyrzeźbiony przez jego poprzedników, Michał Anioł wierzył, że rozpoznał postać w surowym kamieniu i jedynie ją z niego „uwolnił”. Z kolei „Pieta” w Bazylice Świętego Piotra (1499) jest prawdopodobnie jednym z najbardziej poruszających dzieł w historii sztuki zachodniej.

Napięcia z papieżem

Michał Anioł przeżył 13 papieży. Najbardziej napięte były jego relacje z Juliuszem II (1503-1513), który był równie nieugięty, porywczy i pełen energii jak on sam. Początkowo papież zlecił mu budowę gigantycznego marmurowego grobowca dla siebie. Później wycofał się z tego i zlecił mu namalowanie sklepienia Kaplicy Sykstyńskiej (1508-1512) - gigantycznego dzieła o powierzchni 520 metrów kwadratowych, które również uczyniło go nieśmiertelnym jako malarz. W swoich notatkach wrażliwy i dumny Michał Anioł zapisał, jak bardzo cierpiał z powodu wymagającej i zmiennej natury Juliusza II. Uwiecznił go kolosalnym marmurowym posągiem Mojżesza w kościele tytularnym papieża, San Pietro in Vincoli.

Reklama

Papież Medyceusz, Klemens VII (1523-1534), zmusił go do stworzenia kolejnego malarskiego arcydzieła w 1532 roku: 20 lat po sklepieniu Sykstyny, Michał Anioł otrzymał zlecenie stworzenia ołtarza do kaplicy, w której wybierani są papieże. „Sąd Ostateczny”, który zajmuje ponad 200 metrów kwadratowych i przedstawia prawie 400 osób, do dziś kształtuje postrzeganie papieskich wyborów.

Udręczony i wyczerpany

Michał Anioł pozostawił po sobie głęboko odczuwany autoportret w Sądzie Ostatecznym: On sam w zwiotczałej, pustej skórze św. Bartłomieja, udręczony i wyczerpany tym wielkim projektem. W wieku 66 lat, wrogo nastawiony do dynamiki i szokującego efektu swojego Sądu Ostatecznego, artysta zszedł z rusztowania w 1541 roku.

Papież Paweł III (1534-1549) stanął w obronie Michała Anioła, co nie obyło się bez narzucenia mu kolejnego dużego projektu architektonicznego. Wbrew swojej woli 71-latek przejął w 1547 r. kierownictwo budowy Bazyliki św. Piotra i jej kopuły. W tym samym czasie pracował nad „Pietą z Florencji”, która miała uwiecznić postać Józefa z Arymatei. Porzucił tę pracę w 1555 roku, zirytowany.

Przeczuwając rychłą śmierć Michał Anioł pracował nad niedokończoną Pietą do końca. Zmarł w otoczeniu przyjaciół 18 lutego 1564 roku w Rzymie. Na jego prośbę ciało zostało potajemnie przewiezione do Florencji. Malarz i kronikarz Giorgio Vasari określił Michała Anioła jako „boskiego”, wręcz jako „szczyt osiągnięć” w całej historii sztuki. Sam opisywał siebie jako „nieszczęśliwego, niesławnego i szalonego człowieka” a jednak jego artystyczna pasja uczyniła go nieśmiertelnym.

Podziel się:

Oceń:

+6 0
2025-03-04 14:12

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

Św. Michał Archanioł – wysłannik Boga do zmagań ze złem

Figura św. Michała Archanioła – Monte Sant’Angelo

Figura św. Michała Archanioła – Monte Sant’Angelo/fot. Graziako/Niedziela

Figura św. Michała Archanioła – Monte Sant’Angelo

Więcej ...

„Św. Jan Paweł II. Prorok nadziei” – wkrótce XXV Dzień Papieski

2025-10-02 11:30
XXV Dzień Papieski

Fundacja Dzieło Nowego Tysiąclecia

XXV Dzień Papieski

- To dzieło nie okazało się chwilową inicjatywą, ale nabrało poważnego charakteru. To tysiące osób, które skorzystały z pomocy fundacji - podkreślił abp Adrian Galbas SAC podczas dzisiejszej konferencji zapowiadającej XXV Dzień Papieski. W tym roku obchodzony będzie on 12 października pod hasłem: „Św. Jan Paweł II. Prorok nadziei”. Wydarzenie co roku przypomina o duchowym dziedzictwie Papieża Polaka i staje się okazją do modlitwy, refleksji oraz wsparcia programu stypendialnego dla młodzieży poprzez zbiórkę prowadzoną przez Fundację „Dzieło Nowego Tysiąclecia”. W ciągu roku FDNT wspiera blisko 2100 stypendystów.

Więcej ...

Oświęcim: zakonnicy spotkali się z biskupem bielsko-żywieckim

2025-10-02 17:46

wikipedia.org

Spotkanie przełożonych męskich wspólnot zakonnych z terenu diecezji bielsko-żywieckiej z bp. Romanem Pindlem odbyło się 2 października br. w sanktuarium salezjańskim Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Oświęcimiu. Spotkania zakonników z pasterzem diecezji to wieloletnia tradycja, którą przerwała kilka lat temu pandemia koronawirusa. W sanktuarium salezjańskim zgromadziło się 14 przełożonych spośród ponad dwudziestu istniejących w diecezji wspólnot.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Różaniec z Aniołami - tajemnice światła

Wiara

Różaniec z Aniołami - tajemnice światła

Jaka jest moja wiara w obecność Aniołów Stróżów?

Wiara

Jaka jest moja wiara w obecność Aniołów Stróżów?

Nowenna do św. Franciszka z Asyżu

Wiara

Nowenna do św. Franciszka z Asyżu

Pytania o Anioła Stróża

Wiara

Pytania o Anioła Stróża

Każdy, kto sobie tego życzy, może przyjąć Komunię...

Wiara

Każdy, kto sobie tego życzy, może przyjąć Komunię...

Nowenna do św. Michała Archanioła

Wiara

Nowenna do św. Michała Archanioła

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Wiara

Modlitwa św. Jana Pawła II o pokój

Ksiądz zmarł na zawał serca podczas Mszy św.

Kościół

Ksiądz zmarł na zawał serca podczas Mszy św.

Święci Archaniołowie – Michał, Rafał i Gabriel

Święta i uroczystości

Święci Archaniołowie – Michał, Rafał i Gabriel